Wat is er aan de hand in afval-land?
Deze vraag stellen we aan Ton van der Giessen, managing director bij Van Werven Plastic Recycling én voorzitter van BRBS Recycling (Branche Vereniging Breken en Sorteren)
Riskeren afvalbedrijven hun bestaan als ze onvoldoende innoveren?
Technology, ICT en big data spelen steeds meer een belangrijke rol in de meeste industrieën en de afval branche is geen uitzondering. Naast het feit dat ze een essentieel element zijn in de verbetering van de duurzaamheid van onze planeet en de efficiëntie van zakendoen, bieden ze tevens kansen aan nieuwe toetreders.
Maar… bedrijven in de afval industrie investeren minder dan 1% van hun inkomsten aan Technologie, ICT en big data. (Bron: Cleaner Planet Convention 2016). Daarnaast toont een onderzoek van BusinessBuilding aan, dat de wijze waarop “BRBS leden” digitaal zaken doen met hun klanten nog in de kinderschoenen staat, dit terwijl klanten niet alleen in B to C maar ook in B to B het in toenemende mate verwachten en zelfs eisen.
De meeste investeringen in deze sector gaan naar fysieke middelen zoals vrachtwagens, containers en installaties en, nu de economie weer aantrekt, gaat alle aandacht uit naar het tegemoet komen in de groeiende vraag. Dat is natuurlijk fijn na een aantal mindere jaren, maar de vraag rijst: is het voldoende? Is de afval industrie gewapend tegen nieuwe toetreders en nieuwe vormen van (digitale) concurrentie? Wordt er voldoende geïnnoveerd en staat de klant voldoende centraal? Met deze inleiding starten we de discussie met Ton van der Giessen.
Joan Willemse (partner BusinessBuilding): “Wat zijn volgens jou de ontwikkelingen op dit moment in de afvalindustrie in Nederland?”
Ton van der Giessen:
“De shake-out in de afvalindustrie is eigenlijk al bezig sinds de mid jaren ‘80, toen er nog 600 spelers waren , terwijl dit anno 2017 er nog maar 200 zijn. Ook dit jaar zijn er weer grote fusies en overnames, dus deze ontwikkeling gaat nog wel even door. Daarnaast zie ik de tendens dat bedrijven zich steeds meer gaan richten op een specifieke niche of expertise gebied. Ik zie drie grote stromen en wel partijen die zich focussen op innovaties in het terugwinnen van grondstoffen , of logistieke efficiëntie of digitale platforms.”
Joan: “Zou je enkele voorbeelden kunnen noemen?”
Ton van der Giessen:
“Het bedrijf waar ik voor werk, van Werven Plastic Recycling, zegt het al in de naam. Wij vallen in de eerste categorie en focussen op alle aspecten rondom het nog effectiever én efficiënter recyclen van plastic en zijn daarbij continu op zoek naar nieuwe verdienmodellen. Veel van de met name kleinere en meer traditionele spelers richten zich vooral op het inzamelen en transporteren van afvalstromen en vallen in de 2de categorie. De nieuwe ontwikkelingen in deze logistiek gedreven activiteit roept andere vragen op zoals: “wie blijft of wordt eigenaar van de container?” en “hoe kan het logistiek efficiënter? Op dit moment komt het nog steeds voor dat vrachtwagens maar de helft van het aantal gereden kilometers met volle containers rijden, of dat een inzamel voertuig op een traject rijdt waar te weinig containers in een keer kunnen worden opgehaald. Inefficiënties leiden altijd naar nieuwe verdien modellen, en dat gaat zeker ook gebeuren op logistiek vlak in de afvalsector. Nieuwe modellen die strak sturen op het aantal ledigingen per strekkende kilometer of het aantal met lading gereden kilometers worden de norm.”
Voorbeelden van de laatste categorie zijn de internet platforms voor de consumenten markt en MKB sector zoals afval.nl, rolbakkie.nl en mkb.nl. Een ander voorbeeld is Rubicon Global in de VS, die een digitaal platform heeft gecreëerd waar veelal de kleinere afvaltransporteurs en inzamelaars real time kunnen inschrijven zodat ze in staat zijn om op prijs en snelheid van dienstverlening te concurreren met de grotere spelers. Rubicon heeft geen eigen fysieke middelen, maar de samenwerking met SUEZ, aangekondigd in Januari van dit jaar, veranderd dat.
Joan: “Heeft een concept als Rubicon Global levensvatbaarheid in de Nederlandse markt?”
Ton van der Giessen:
“Het model zoals het nu in de V.S. wordt ingezet naar mijn idee niet. In Nederland en andere landen in Europa bestaat er veel wet- en regelgeving rond het registreren van afvalstromen. Deze registratieplicht werpt een drempel op om real time afval aanbieders in te kunnen zetten. De samenwerking met SUEZ geeft wel een andere mogelijkheid namelijk om met een digitale en zeer klantgerichte interface, ondersteund door IoT en big data nieuwe diensten en service te ontwikkelen. Waar de huidige platforms zich met name richten op consumenten en klein MKB, biedt dit platvorm ook oplossingen voor complexere contracten en grotere klanten. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om de inzamel logistiek te optimaliseren en ook daar nieuwe diensten te ontwikkelen. Kortom, zaken die we zorgvuldig in de gaten moeten houden.”
Joan: “Je hebt het nu al een paar keer over ontwikkelingen in de logistiek, wil je daar nog meer over vertellen?”
Ton van der Giessen:
“Grote afvalbedrijven focussen zich meer en meer op het terugwinnen van grondstoffen. Big Data gaat daar steeds een belangrijker rol spelen, met name in de grondstof informatie. Voor die bedrijven zou het niet onlogisch zijn om hun logistiek te outsourcen, maar wel met volle grip op de afvalstroom zelf. Je zou dan het digitaal platform zoals Rubicon dat ontwikkeld heeft kunnen gebruiken om een logistiek platform te bouwen. Zo ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor logistieke niche spelers. Daarnaast moet er nog een hoop gebeuren op logistiek vlak in de steden, ik heb bijvoorbeeld vanuit mijn rol als bestuurslid bij TLN, deelmarkt afvalstoffen transport een Green Collection Concept geschreven om afval in binnenstedelijke gebieden slimmer/schoner op te halen. Ook daar valt dus nog veel te winnen.”
Joan: “Is de afvalindustrie in Nederland voldoende innovatief?”
Ton van der Giessen:
“Wel in grondstoffen, daar is Nederland één van de koplopers maar onvoldoende in logistiek én de customer interface. In B2B verlangen klanten steeds betere afvalinformatie, willen steeds meer informatie real time over het afvalproces én eisen steeds meer gemak in het digitaal zakendoen.”
Joan: “Wat zou je aanraden aan je collega’s gezien deze ontwikkelingen?”
Ton van der Giessen:
“Wees bewust! Denk erover na. Bepaal wat bij je past! Denk er in ieder geval nu al over na want het kost wel tijd om die slag te maken. Kies een rol en zorg dat je je daarin onderscheidt. Niet nadenken over de mogelijke keuzes is geen optie, dan verlies je het altijd. Om het maximale uit deze effort te halen is het m.i. aanbevelenswaardig je daarbij professioneel te laten ondersteunen.”
Joan Willemse is Partner bij BusinessBuilding