Ondanks dat ik me verdiept heb in neurowetenschappelijke elementen en ik weet dat ik rustig moet blijven, reageer ik, weliswaar minder dan voorheen, nog steeds geërgerd als er iemand op de snelweg aan mijn bumper hangt. Recent hoorde ik op BNR Radio dat het al jarenlang bovenaan de lijst staat van de grootste ergernissen in het verkeer.
De notoire bumperklever
We weten allemaal dat hard rijden heel weinig uitmaakt in reistijd. Toch kunnen notoire bumperklevers het niet laten. En maak je niet snel genoeg ruimte, dan wordt dit nog even fijntjes duidelijk gemaakt met een dreigende maneuver richting jouw auto tijdens het inhalen. We herkennen allemaal dit soort situaties en vaak hebben we zelfs een beeld bij het type persoon en in welk merk auto hij of zij rijdt!
Waar we niet of zelden bij stil staan, is of de persoon die jou zo graag wil inhalen en dit aangeeft door middel van in dit geval bumperkleven, werkelijk een reden heeft voor dit gedrag. Wellicht gaat het om een dokter die naar een patiënt of het ziekenhuis moet, of iemand die een noodgeval thuis of op het werk heeft.
Ons emotionele brein neemt voorrang
Omdat bumperkleven een bepaalde emotie oproept vanuit een ervaring in het verleden, reageert het brein direct vanuit de emotie en alles wat daar fysiek en verbaal bij komt kijken. De adrenaline maar ook de cortisol schuimen door de aderen.
Deze reactie wordt stimuli genoemd, waarop het emotionele brein onmiddellijk reageert met een snelheid van 80m/s. Heel logisch, omdat 95% van ons dagelijks handelen voortkomt uit het onbewuste gedeelte van ons brein, waar vooral onze emotie huist. Gedrag, emoties en gedachten zijn drie facetten van hetzelfde proces. Deze automatische reacties krijgen automatisch voorrang als wij ons bedreigd voelen. En dat is het geval bij bumperkleven. Ons emotionele brein onthoudt eerdere ervaringen en zorgt ervoor dat we automatisch mijden wat niet goed voor ons is en herhalen wat ons voordeel oplevert. Onze hersenen leggen waarheden en overtuigingen vast op basis van herhalingen en feiten.
Op kantoor reageren we niet anders
Wat heeft bumperkleven nu met kantoor te maken? Op zich niet veel. Maar primaire impulsieve reacties hebben dit wél. Zoals we automatisch reageren op bumperklevers, zo komt eenzelfde reactie ook voor tijdens bijvoorbeeld vergaderingen of 1-op-1 overleggen. Een aankondiging of opmerking over verandering bijvoorbeeld, wordt door het emotionele brein automatisch vertaald naar ‘verandering staat gelijk aan gevaar’ en het reageert in overeenstemming met die automatische vertaling. Hierdoor kunnen initiatieven in de kiem gesmoord worden en veranderingen stroperig of half worden doorgevoerd.
Er is een oplossing
Het goede nieuws is dat er ook een oplossing voor is en dat is namelijk tijd! In tegenstelling tot het emotionele systeem, dat iets leuk of niet leuk vindt of er zelfs een hekel aan heeft, neemt het adaptieve systeem (de prefrontale cortex) de tijd en afstand en observeert de situatie. Dit intelligente systeem neemt waar, weegt de voors-en-tegens af, nuanceert en denkt na over wat zinvol en belangrijk is. Vervolgens komt het met een oplossing.
Dankzij onze prefrontale cortex is er veel meer te bereiken in het behalen van doelen, en dan vooral in de samenwerking, dan door vanuit ons emotionele brein te werken of te reageren. Dus neem de tijd en schakel over op het intelligente gedeelte van het brein.
Stof tot nadenken
Wellicht geeft dit stof tot nadenken als er een volgende keer op de snelweg een achterligger verdwijnt aan de onderkant van je achteruitkijkspiegel. Bedenk dan: ‘wat zou deze bestuurder voor reden hebben om zo dicht op mij aan te sluiten?’ Alleen al het feit dat je de tijd neemt om hierover na te denken, verlaagt de stressfactor aanzienlijk en daarbij zal de beslissing die vervolgens genomen wordt, verstandig en overwogen zijn. Succes ermee!
Bernard van der Vloed is partner bij BusinessBuilding en heeft zich specifiek ontwikkeld op neurowetenschappelijk inzicht, gecombineerd met commercieel verandermanagement. Wil je meer weten over onze neuroprogramma’s, neem dan contact op met neuro@businessbuiling.nl of bel Bernard 06 22 77 77 32.