De economie groeit fors. In veel branches en sectoren draait men op volle toeren en kan men het werk niet aan. Gevolg is dat er voor het eerst sinds 2003 meer vacatures zijn dan werkzoekenden. Veel bedrijven geven in de gesprekken met ons aan dat een tekort aan medewerkers van invloed is op hun groeipotentieel en groeiambities. De verwachting is dat de krapte op de arbeidsmarkt de komende jaren aanhoudt.
Hoe kun je als organisatie groeien ondanks de krappe arbeidsmarkt? We delen 7 tips.
Tip 1. Voorkom dat medewerkers vertrekken
Het meest voor de hand liggende dat je kunt doen om personeelstekort tegen te gaan, is voorkomen dat medewerkers vertrekken. Je hoeft niemand uit te leggen dat ongewenst personeelsverloop nadelig is voor omzetgroei van de organisatie. Het is goed te weten waarom medewerkers vertrekken, zodat je dat kan voorkomen. Dit zijn een aantal vaak genoemde redenen:
- Geen waardering, er wordt niet naar medewerkers geluisterd
- Geen leuke werkzaamheden, de functie biedt geen uitdaging meer
- Geen leuke collega’s
- Geen goede leidinggevende
- Niet thuis voelen bij het bedrijf; andere normen en waarden
- Te lange reistijd
- Onderbetaald worden (het gevoel hebben dat je meer waard bent)
Naast het mogelijk negatieve effect op de omzetgroei, kost verloop van medewerkers een organisatie ook geld. Hoeveel precies is lastig te berekenen. Maar algemeen kunnen we stellen dat een medewerker die uit eigen beweging vertrekt een organisatie tussen de 40% en 200% van het bruto jaarsalaris kost. De volgende factoren bepalen onder ander de totale kosten van personeelsverloop:
- Een lagere productiviteit/omzet
- Kosten van de werving en selectieprocedure
- Kosten van de inwerkperiode
- Vaak een hoger salaris dan de vertrekkende medewerker
Tip 2. Optimaliseer processen; realiseer met het huidige aantal medewerkers meer output
Bij harde groei en/of een tekort aan medewerkers, worden processen niet altijd meer gevolgd en is het risico dat pragmatiek de boventoon gaat voeren. Het is in dit soort situaties juist van groot belang de processen te volgen.
We adviseren om kritisch naar de processen en structuur in de organisatie te kijken. Hoe kun je de output verhogen met hetzelfde aantal medewerkers door dingen slimmer of efficiënter te doen? Een hogere productiviteit zonder roofbouw te plegen, realiseer je door alle processen en afdelingen (nog) beter op elkaar af te stemmen. Efficiënt werken betekent ook leuker werken, omdat medewerkers minder tijd kwijt zijn aan tijdrovende processen. Meer plezier in het werk leidt tot tevreden medewerkers en dus tot minder verloop.
Processen beter inrichten en volgen, leidt er daarnaast toe dat dingen in één keer goed worden gedaan. Het zorgt voor een betere en constantere kwaliteit van producten en diensten. Dat bespaart veel geld en tijd die je anders kwijt bent aan het achteraf corrigeren van fouten en afhandelen van klachten. De hogere kwaliteit leidt ten slotte tot een hogere klanttevredenheid en retentie en dus ook tot omzetgroei.
Tip 3. Effectief overleg, communicatie & samenwerking
Je kunt als organisatie de processen efficiënter inrichten en beschrijven, maar het blijft uiteindelijk mensenwerk. Een van de eerste dingen waar bedrijven vaak tijd op proberen te besparen bij hoge werkdruk, is onderlinge communicatie. Vergaderingen, afdelingsoverleg en werkoverleg worden afgezegd omdat er “gewerkt” moet worden. Maar daardoor gaat iedereen juist steeds meer langs elkaar heen werken. De kans op misverstanden en fouten wordt groter en per saldo krijgt iedereen het daardoor nóg drukker.
Cruciaal is dat je bij drukte als gevolg van groei of personeelstekort als manager overzicht behoudt en zorgt voor rust en regelmaat. Je bewaakt de processen, ziet erop toe dat er efficiënt wordt samengewerkt en zorgt dat iedereen over de juiste informatie beschikt, bijvoorbeeld met power meetings of stand up meetings. Zorg ook voor geautomatiseerde rapportages, waardoor je de voortgang en resultaten kunt volgen zonder je medewerkers daarvoor lastig te vallen.
Tip 4. Wees een aantrekkelijke werkgever
Een aantrekkelijke werkgever heeft meer kans nieuwe medewerkers aan te trekken. Zorg daarom voor tevreden medewerkers. De beste ambassadeurs voor je bedrijf zijn je eigen werknemers. Als zij het naar hun zin hebben, zullen ze positief praten over je bedrijf. Je kunt je aantrekkelijkheid als werkgever onder andere verbeteren door:
- Naar je medewerkers te luisteren en hun mening mee te nemen in de strategie
- Te zorgen voor een bedrijfscultuur waarin iedereen zich thuis en gewaardeerd voelt
- Hard te werken, betrokkenheid te belonen en successen samen te vieren
- In gesprek te gaan met ontevreden werknemers en samen te zoeken naar oplossingen
- Medewerkerstevredenheid te onderzoeken om inzicht te krijgen in de tevredenheid, betrokkenheid en loyaliteit van je werknemers
Houd ook rekening met de wensen van de jonge(re) werknemers [generatie Y (1980-1996) en generatie Z (1996-2010)]. Zij hechten belang aan een goede balans tussen werk en privé, goede opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden, maar ook een stuk vrijheid en zelfstandigheid om het werk te doen.
Ook wat jouw organisatie bijdraagt aan duurzaamheid is van invloed. Bijna 90% procent van de werkenden zegt eerder te kiezen voor een duurzame werkgever dan voor een werkgever die duurzaamheid niet hoog op de agenda heeft staan. Daarnaast worden diversiteit en inclusiviteit steeds belangrijkere HR-thema’s, door de maatschappelijke en politieke aandacht hiervoor.
Tip 5. Vraag parttimers om meer uren te werken
Het uitbreiden van de huidige deeltijdcontracten kan ook een oplossing zijn voor het terugdringen van het personeelstekort. Uit onderzoek blijkt dat veel deeltijdmedewerkers met een contract van minder dan 24 uur per week, open staan voor uitbreiding van het aantal werkuren. Ga in gesprek met je parttimers en vraag onder welke omstandigheden ze extra zouden willen werken. Stel je daarbij als werkgever flexibel op door ze die extra uren thuis te laten werken. Of geef ze de mogelijkheid om later te beginnen zodat ze bijvoorbeeld eerst de kinderen naar school te kunnen brengen.
Tip 6. Taken herverdelen, automatiseren of outsourcen
Een andere mogelijkheid is taken herverdelen. Neem de secundaire taken weg bij overbelaste afdelingen en breng die onder bij andere afdelingen. Bij een goede taakverdeling is het werk gelijkmatig verdeeld over de werknemers. Een goede taakverdeling binnen een team en tussen afdelingen kan een ongezonde werkdruk en dus ook ziekteverzuim helpen voorkomen.
Is bijvoorbeeld de buitendienst onderbezet en overbelast, kijk dan welke taken je bij de binnendienst kunt neerleggen. Houd er wel rekening mee dat er een goede overdracht, een inwerkperiode en misschien training en coaching nodig is van de medewerkers die er taken bij krijgen.
Ook kun je besluiten arbeidsintensieve processen te automatiseren. Hierbij worden repeterende, manuele handelingen overgenomen door deze te automatiseren. Kijk daarbij in eerste instantie naar functionaliteiten in je softwarepakket of machinepark waar je nog geen gebruik van maakt en die redelijk eenvoudig te implementeren zijn.
Ten slotte kun je ook kijken of je bepaalde, ondersteunende werkzaamheden kunt outsourcen. Outsourcing ontlast je organisatie van de verantwoordelijkheid en reduceert in veel gevallen de kosten van ondersteunende afdelingen zoals IT, administratie, HR, etc. Het outsourcingsbedrijf verzorgt niet alleen de mankracht, maar heeft ook de juiste middelen en infrastructuur tot z’n beschikking om jouw organisatie zo goed mogelijk te ondersteunen. En dat kan ook een zzp’er zijn die één dag in de week werkzaamheden voor je bedrijf uitvoert. Het volledig uitbesteden of outsourcen van werk is een optie als het niet om de kerntaken van het bedrijf gaat. Zo krijg je meer tijd om je te focussen op de primaire werkzaamheden en groeidoelstellingen van je bedrijf.
Tip 7. Focus en maak keuzes binnen productpakket en klantportfolio
De laatste optie is het kritisch kijken naar je assortiment, dienstenpakket en/of klantenportfolio en hierin keuzes te maken. Breng onderscheid aan in je producten/diensten en klanten op basis van een aantal criteria, zoals: omzet(-potentie), marge en arbeidsintensiviteit. Focus je op de producten/diensten/klanten met de hoogste omzet of potentie, met de hoogste marge en die het minst arbeidsintensief zijn om te maken of te verkopen. Besteed tijd en aandacht van je organisatie alleen aan de meest waardevolle producten, diensten of klanten. Door te focussen als organisatie bespaar je kostbare tijd, ben je effectiever en ben je in staat om winstgevende groei te behalen.
Heb je vragen over de implementatie van een van bovenstaande tips? Ondervindt jouw bedrijf andere uitdagingen bij het behalen van je groeiambities en wil je daar eens over van gedachten wisselen? Neem dan contact op met mij of een van de andere BusinessBuilding partners.
Walborgh Kieskamp – wkieskamp@BusinessBuilding.nl – 06 – 2240 0246
info@businessbuilding.nl – 088 – 0111 333